De van DUN-NAAM
Drie varianten in één stam
Op basis van de genealogische gegevens zoals die vermeld staan in het stamboom-boek van de twee van DUN-takken, die met elkaar NIET verwant zijn, maar die beide teruggaan tot 1340, respectievelijk tot Goirle en tot Alphen, staat het onomstotelijk vast dat beide-families teruggaan tot de naam van Dunne.
Deze naam bleef bij onze voorouders gedurende meer dan 200 jaar onveranderd, zij het dat hij niet altijd als zodanig werd neergeschreven !
De naam van Dunne bleef nog een tijdlang bestaan naast van Dun. Om dan, met uitzondering van de van Dunné-tak, in onze streken volledig te verdwijnen. Bij deze uitzonderingstak wijzigde in de 2de helft van de 18de eeuw uitsluitend de laatste letter van e naar é. Hij is voornamelijk gevestigd in de omgeving van Rotterdam en Den Haag.
Achtervoegsel -ne valt weg
Pas vanaf de eerste helft van de 17de eeuw zien we geregeld het achtervoegsel -ne wegvallen. In het begin soms nog aarzelend. Het verdwijnen van dit achtervoegsel ten gevolge van taalevolutie, is niet zo verwonderlijk. Aanvankelijk was de naam-oorsprong van onze verre voorouder immers
-
ofwel iemand die Dun heette, waarna zijn zoon van Dun werd genoemd en een van diens nakomelingen van Dunne - dergelijke naamsverbreding zien we ook bij Janssen (of "Janszone" = "de zoon van Jan"), bij Peeters (de zoon van Peeter) enz. In het noordelijk gelegen deel van Nederland vinden we aldus ook een 15-tal verschillende naamuitgangen : o.m. op -stra (cfr. Hoekstra), op -inga (Huizinga), op -ma (Steurma) enz.
-
ofwel iemand die de naam kreeg van een plaats Dun geheten, waar hij vandaan kwam
Hoe en wanneer dit gebeurde, kon nog niet volledig achterhaald worden.
Toch wijst alles erop dat onze naam van DUN, waarvan de oudst gevonden vermelding dateert van het begin van de 13de eeuw, gewoon een vertaling is van het Latijnse “de Duno” (dat op zijn beurt teruggaat tot het Gallo-Romeinse dunum, of het Keltische Dun). Dit alles ging immers samen met de vorming van de Nederlandse taal, die ontstond in het begin van de 12de eeuw, maar pas een eeuw later zeer geleidelijk aan in ambtelijke teksten zou verschijnen.
Van Dúnem, een Portugese variant
Een apart hoofdstuk handelt over de Portugese variant Van Dúnem die men aantreft in de Portugeessprekende delen van de wereld en teruggaat tot Balthazar van Dúnne, kapitein bij de West Indische Compagnie ( 1646), later schepen van Luanda (1676) en stamvader van de uitgebreidde Angolese Van Dúnem/Van Dunnen familie aldaar, waarvan verscheidene leden nationaal politiek actief zijn en waren.
Meer info hierover in de hoofdstukken "Van Dùnem, een Portugese variant" en
"Balthazar van Dunne(n)".